Het coronavirus: voeding, supplementen en pratische tips
16 maart 2020 door Juglen Zwaan
Het coronavirus grijpt wereldwijd steeds meer om zich heen. Het virus is bijna overal het gesprek van de dag. De gevolgen zijn overal merkbaar. Voorraden staan onder druk, de financiële sector is onderuitgegaan en vele events worden afgelast. In dit artikel bespreken we het coronavirus uitgebreid. Vooral hoe we ons met voeding, supplementen en praktische maatregelen tegen dit virus kunnen wapenen.
Over de naam
Corona betekent ‘kroon’. Deze virussen lijken kroonvormig als ze onder een elektronenmicroscoop worden bekeken. Er bestaat niet zoiets als één coronavirus. Het is een groep van virussen, waar ook SARS en MERS onder vallen (1). Het virus dat ons nu in de greep heeft, heet niet COVID-19. COVID-19 is de infectieziekte die het veroorzaakt. COVID is de afkorting van COronaVIrus Disease en de 19 staat voor het jaartal waarin dit virus is ontdekt: 2019. De officiële naam van het virus zelf is SARS-CoV-2, dat staat voor Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2. In totaal bestaan er zeven coronavirussen die ziekten bij mensen kunnen veroorzaken (2).
Meerdere typen
Inmiddels wordt duidelijk dat er twee typen van het virus rondgaan: een agressieve en een milde variant (3). Onderzoekers vermoeden dat het bij ongeveer 70% van de infecties om de agressieve vorm gaat. De overige 30% is de milde variant, die lijkt op een hele korte verkoudheid.
Wat is het probleem?
De normale griep is van het virustype Influenza. Veel mensen hebben hier al enige weerstand tegen opgebouwd. Het sterftecijfer ligt bij dit virus rond de 0,1% (4). Bij COVID-19 ligt het sterftecijfer een stuk hoger. In Nederland is het sterftecijfer 1% en in Italië 6% (5). Hoewel niet alle gevallen van het virus worden geregistreerd, schatten onderzoekers dat het gemiddelde sterftecijfer rond de 2% ligt. Het virus is vooral dodelijk voor ouderen en zieken.
Virale lading
De incubatietijd voor het virus is vrij lang, waardoor je gemakkelijk anderen kunt besmetten. De incubatietijd varieert van 2 – 14 dagen, maar in de meeste gevallen betreft het een dag of vier (6). Opvallend is dat het virus een voorkeur lijkt te hebben voor mannen (7). Wetenschappers gebruiken de term “virale lading” voor de hoeveelheid van een virus dat in lichaamsvloeistoffen circuleert. Dit piekt bij COVID-19 rond de 5 – 6 dagen (8). Bij een hoge virale lading is de kans op het besmetten van anderen het hoogst. Sommige mensen hebben een hoge virale lading, zonder dat er klachten zijn. Hierdoor kunnen onbewust veel mensen worden besmet (9). Op dit moment gaan we ervan uit dat een geïnfecteerde minstens twee anderen besmet (10).
Welke supplementen?
Dit coronavirus is vrij nieuw, waardoor betrouwbare studies over de relatie tussen supplementen en het coronavirus niet voorhanden zijn. Toch zijn er wel wat tips te geven. Zo is het slim om de volgende supplementen in huis te halen:
Zink zuigtabletten kunnen de ernst van virale infecties in de keel tegengaan (11, 12). Het gaat hierbij expliciet om zuigtabletten! Tabletten die je moet doorslikken zijn minder effectief en neussprays kunnen zorgen voor permanent verlies van de reukzin (13). Meer is overigens niet altijd beter, het heeft geen zin om meer dan 100 mg zink per dag te nemen (14).
Vitamine D is in staat om infecties van de bovenste luchtwegen tegen te gaan. Deze vitamine maken we uit zonlicht, maar in de winter schijnt de zon niet krachtig genoeg en zitten de meeste mensen binnen (15). Wist je trouwens dat de UV-stralen in zonlicht dodelijk zijn voor virussen? Daardoor kan een virus zich in de zomer minder makkelijk verspreiden (16). Onderzoekers analyseerden het toenemende aantal van alle bevestigde gevallen in alle getroffen steden en regio’s van 20 januari tot 4 februari 2020. Hun bevindingen lijken aan te tonen dat het virus zich het gemakkelijkst verspreidt bij een temperatuur van 8,89°C (17).
Vitamine C kan de duur van verkoudheid verkorten. Je moet het dan wel nemen voordat je ziek wordt (18). Bovendien werkt het beter bij sporters en ouderen (19). Dit laatste is vooral interessant bij COVID-19, omdat het vooral ouderen hard raakt (20). Preventief raden onderzoekers 100 – 200 mg vitamine C aan om het bloedplasma te verzadigen, maar bij acute infecties moeten we eerder denken aan grammen (21, 22).
Nepnieuws
Opvallend is dat men in China inmiddels vitamine C inzet tegen COVID-19 (23). Let wel: het gaat hier om vitamine C die direct in de aderen (intraveneus) wordt toegediend. Er loopt op dit moment een gerandomiseerd onderzoek naar de effectiviteit van vitamine C tegen het coronavirus (24). Tegelijkertijd zijn er vele sites die stellen dat vitamine C tegen dit coronavirus louter is gebaseerd op lariekoek en dat dit puur nepnieuws is (25, 26). De waarheid is dat er geen langetermijnonderzoeken beschikbaar zijn. De behandeling met vitamine C is experimenteel. Zowel voor- als tegenstanders moeten nog even geduld hebben totdat er definitieve cijfers zijn (27).
Meer niet altijd beter
Veel influencers raden op dit moment aan om extreme hoeveelheden supplementen tot je te nemen in de strijd tegen het coronavirus (28, 29). De oude orthomoleculaire gedachte was in het verleden dat meer beter was. Inmiddels weten we dat we van de meeste vitamines en mineralen ook een teveel kunnen nemen (30). Om deze reden is het beter om niet te overdrijven.
Blijf weg bij junkfood
Geraffineerd voedsel kan ons immuunsysteem ernstig verzwakken, waardoor we kwetsbaarder worden voor infecties (31). Sterker nog, pieken in de bloedsuikerspiegel kunnen tijdelijk het immuunsysteem verzwakken (32). Kies daarom voor onbewerkt voedsel, dat rijk is aan vitamine C, vitamine D en zink.
Praktische tips
Cruciaal is het om regelmatig goed je handen te wassen om verspreiding tegen te gaan (33). Was je handen minimaal 20 seconden en ook tussen je vingers (34, 35). Raak tussentijds je mond, neus en ogen zo min mogelijk aan. Het geven van handen is vanzelfsprekend uit den boze. Bewaar 1,5 meter afstand van anderen. Verder is goed slapen belangrijk om je immuunsysteem op peil te houden (36, 37). Vermijd ook openbare toiletten, aangezien onderzoek aantoont dat het coronavirus ook in ontlasting wordt aangetroffen (38, 39).
Hamsteren afgeraden
Het hamsteren, waarbij supermarkten worden geplunderd, kun je beter achterwege laten. Het is asociaal, omdat anderen dan vervolgens misgrijpen. In de distributiecentra is voldoende voedsel aanwezig (40). Echter is het wel aan te raden om een klein voorraadje voedsel aan te leggen, genoeg voor enkele dagen. Denk hierbij aan houdbare zaken zoals rijst en diepvriesgroenten (41). De reden hiervoor is dat wanneer je zelf besmet raakt, je even vooruit kunt zonder anderen te besmetten. Italië telde nog amper 2 weken geleden het aantal besmette mensen dat wij op dit moment hebben. Het aantal besmettingen neemt in Italië echter exponentieel toe, waardoor er daar per supermarkt maximaal 2 mensen tegelijk aanwezig mogen zijn (42). Om de rijen bij de supermarkten, die ons mogelijk staan te wachten, te laten afnemen is het ook handig om thuis over wat basisvoedsel te beschikken. De run op wc-rollen laat zien dat angst regeert en dat we het hoofd beter koel kunnen houden. Er is meer dan genoeg voorraad (43).
Gelukkig is er ook goed nieuws: China meldt dat het de goede kant op gaat en dat de piek van de epidemie achter de rug is (44, 45). Hopelijk geldt dit met de huidige maatregelen ook voor ons land!